Người đẹp Tây Đô: Giải mã biểu tượng sắc đẹp vĩnh cửu

“Cần Thơ có bến Ninh Kiều, Có dòng sông đẹp với nhiều giai nhân.”

“Đất Cần Thơ nam thanh nữ tú…”

“Trường Long nước trong con gái đẹp.”

…

Những câu ca dao xưa ấy không biết đã có tự bao giờ, nhưng nó đã gieo vào lòng người một niềm tò mò, một sự ngưỡng mộ về một miền đất hứa. Cần Thơ, thủ phủ của miền Tây Nam Bộ, từ lâu đã được mệnh danh là Tây Đô – thủ đô của miền Tây. Nơi đây không chỉ trù phú về sản vật, hào sảng về tình người, mà còn là “cái nôi” sản sinh ra những bóng hồng đi vào huyền thoại.

Là một reviewer chuyên về Cần Thơ, tôi đã nhận được không biết bao nhiêu câu hỏi: “Ad ơi, người đẹp Tây Đô là gì?”, “Có phải cô gái Cần Thơ nào cũng đẹp không?”, và “Em muốn tìm người đẹp Tây Đô thì ở đâu?”.

Thật khó để trả lời gọn trong một câu.

“Người đẹp Tây Đô” không phải là một danh hiệu trong một cuộc thi nhan sắc. Nó không phải là một cái tên cụ thể (mặc dù có một nhân vật huyền thoại mà chúng ta sẽ nhắc đến). “Người đẹp Tây Đô” là một danh xưng – một sự đúc kết, một biểu tượng văn hóa, một niềm tự hào được chưng cất từ phù sa, sông nước, lịch sử và cốt cách của con người Cần Thơ.

Đó là vẻ đẹp không chỉ nằm ở “da trắng, tóc dài”, mà còn ẩn chứa trong nụ cười duyên, trong giọng nói ngọt ngào “dạ, thưa”, trong sự đảm đang, tháo vát, và hơn hết, là trong khí phách kiên cường, bất khuất.

Trong bài viết chuyên sâu này, Cần Thơ Review sẽ cùng bạn giải mã tất cả những lớp nghĩa làm nên “thương hiệu” vĩnh cửu này. Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu người đẹp Tây Đô là ở đâu – không chỉ ở một địa danh cụ thể, mà là ở trong tâm hồn, trong văn hóa, và trong từng nhịp đập của thành phố này.

Cội nguồn nhan sắc – “Người đẹp Tây Đô là ở đâu?

Để trả lời câu hỏi người đẹp Tây Đô là ở đâu, chúng ta phải bắt đầu từ cội nguồn đã nuôi dưỡng nên vẻ đẹp ấy. Đó chính là mảnh đất Cần Thơ.

Tây Đô – Miền đất “Gạo trắng nước trong”

Cần Thơ nằm ở trung tâm đồng bằng sông Cửu Long, được dòng Hậu Giang hiền hòa ôm ấp, bồi đắp. “Gạo trắng nước trong” không chỉ là một lời mô tả đơn thuần.

• “Gạo trắng”: Tượng trưng cho sự trù phú. Một vựa lúa lớn nhất cả nước, nơi con người sống chan hòa, ấm no. Sự đủ đầy về vật chất ấy tạo nên một thần thái ung dung, tự tại. Người con gái lớn lên không phải lam lũ, cơ cực quá nhiều (so với các vùng đất phèn, mặn khác), nên giữ được nét thanh xuân, làn da mịn màng.
• “Nước trong”: Tượng trưng cho sự thuần khiết. Nguồn nước ngọt của Cửu Long giang không chỉ tưới mát cho đồng ruộng mà còn gột rửa, ban tặng cho người phụ nữ Cần Thơ một làn da mát rượi. Nước cũng định hình tính cách: hiền hòa, mềm mỏng như sông nước, nhưng cũng mãnh liệt, dữ dội khi cần như mùa nước nổi.

Chính cái thổ nhưỡng, khí hậu ôn hòa, quanh năm cây trái tốt tươi ấy đã tạo nên một “tiểu vùng khí hậu” lý tưởng cho nhan sắc. Vẻ đẹp của người con gái Cần Thơ là vẻ đẹp mộc mạc, căng tràn sức sống của miệt vườn, là sự ngọt ngào như trái cây Chín Sông.

Vị trí giao thoa văn hóa

Người đẹp Tây Đô là ở đâu? Họ ở ngay trung tâm của sự giao thoa. Cần Thơ từ thế kỷ 19 đã là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa của cả miền. Nơi đây không chỉ có người Việt, mà còn có sự giao thoa của văn hóa Hoa (người Minh Hương), người Khmer.

Chính sự hội tụ này đã tạo nên một nét đẹp rất riêng. Người con gái Cần Thơ vừa có nét đằm thắm, mặn mà của người Việt gốc, vừa có nét thanh tú, sắc sảo (như làn da trắng, đôi mắt phượng) của người Hoa, lại vừa có nét khỏe khoắn, duyên dáng của người Khmer. Họ là kết tinh của một sự giao thoa văn hóa đa dạng, tạo nên một chuẩn mực nhan sắc hài hòa, không bị “một màu”.

Bến Ninh Kiều, nơi “gặp gỡ của sông và người”, chính là minh chứng. Nơi đây từ trăm năm trước đã là thương cảng sầm uất. Những tiểu thư khuê các của các nhà buôn lớn, các công tử Bạc Liêu… đều tụ hội về đây. Nét đẹp của người con gái Tây Đô, vì thế, cũng sớm được “đô thị hóa”, mang một vẻ thanh lịch, sang trọng nhưng không mất đi cái gốc gác chân chất của mình.

Giải mã “Người đẹp Tây Đô là aì?” – Vẻ đẹp từ ngoại hình đến khí phách

Đây là phần quan trọng nhất để trả lời câu hỏi người đẹp Tây Đô là gì?. Đó là sự tổng hòa của 3 yếu tố: Nhan sắc – Tâm hồn – Khí phách.

Vẻ đẹp ngoại hình: “Đẹp duyên, đẹp mặn mà”

Nếu bạn đi dọc Cần Thơ, từ các trường đại học đến những khu chợ, bạn sẽ nhận ra nét chung của người con gái nơi đây.

• Làn da: Như đã nói, nhờ “nước trong”, làn da của người con gái Cần Thơ thường trắng hồng, mịn màng. Cái trắng ấy không phải là cái trắng “công nghiệp”, mà là cái trắng khỏe khoắn, phảng phất hương phù sa.
• Mái tóc: “Cái răng cái tóc là góc con người”. Người con gái Tây Đô truyền thống luôn tự hào với mái tóc đen dài, óng ả. Mái tóc ấy được nuôi dưỡng bằng nước dừa, bồ kết, mang đậm hồn quê.
• Nụ cười: Đây chính là “vũ khí” lớn nhất. Nụ cười của người con gái Cần Thơ rạng rỡ như nắng sớm trên sông Hậu. Họ cười tươi, cười hết cỡ, thể hiện sự hào sảng, không e dè, giấu giếm. Đôi mắt biết cười và chiếc răng khểnh (nếu có) chính là điểm nhấn “chết người”.
• Dáng hình: Chiếc áo bà ba chính là trang phục “đo ni đóng giày” cho vẻ đẹp này. Nó không phô trương đường cong, nhưng lại tôn lên tất cả sự mềm mại, uyển chuyển. Hình ảnh người con gái Cần Thơ mặc áo bà ba, quàng chiếc khăn rằn, chèo xuồng ba lá lướt trên rạch nhỏ đã trở thành một hình ảnh kinh điển, một “postcard” sống động về vẻ đẹp Tây Đô.

Vẻ đẹp tâm hồn: “Tứ Đức” Mang hơi thở phù sa

Vẻ đẹp ngoại hình có thể phai tàn, nhưng cốt cách mới là thứ làm nên huyền thoại. Người đẹp Tây Đô là hiện thân của “Công – Dung – Ngôn – Hạnh” nhưng được “Nam Bộ hóa” một cách đặc sắc.

• Công (Sự đảm đang, tháo vát): Người con gái Cần Thơ không chỉ đẹp để ngắm. Họ rất giỏi “việc nước, đảm việc nhà”. Họ có thể là một nữ doanh nhân sắc sảo trên thương trường, nhưng về nhà vẫn có thể tự tay đổ cái bánh xèo, nấu nồi lẩu mắm thơm lừng. Họ chèo xuồng, làm vườn, buôn bán ở chợ nổi… không nề hà bất cứ việc gì. Sự tháo vát ấy là một nét quyến rũ chết người.
• Dung (Vẻ đẹp duyên dáng): Như đã phân tích ở trên.
• Ngôn (Lời ăn tiếng nói): Đây là “đặc sản”! Giọng nói của người Cần Thơ nói riêng và miền Tây nói chung ngọt như mía lùi. Tiếng “dạ”, tiếng “thưa” nghe rất êm tai. Họ nói chuyện có duyên, hài hước nhưng ý tứ. Lời nói của họ mang sự chân thành, mộc mạc, không vòng vo, tạo cảm giác tin cậy và gần gũi ngay lập tức.
• Hạnh (Phẩm Hạnh): Đây là cốt lõi. Người đẹp Tây Đô mang trong mình sự hào sảng và thủy chung.
• Hào sảng: Họ sống “thoáng”, rộng rãi, không tính toán chi ly. Khách đến nhà là đãi “mệt nghỉ”. Họ sống tình cảm, trọn vẹn “vì bạn, vì chồng”.
• Thủy chung: “Gió đưa cây cải về trời / Rau răm ở lại chịu lời đắng cay”. Khi đã yêu ai, thương ai, họ son sắt một lòng. Cái tình của người miền Tây nó sâu đậm như nước Cửu Long, đã chảy là miệt mài không dứt.

Khí phách: Bông hồng gai của miền Tây Đô

Đây là yếu tố thường bị bỏ quên khi nhắc đến người đẹp Tây Đô, nhưng lại là yếu tố “nâng tầm” danh xưng này từ một mỹ từ thành một huyền thoại.

Lịch sử Cần Thơ cũng là lịch sử của đấu tranh. Vùng đất này đã chứng kiến biết bao cuộc kháng chiến. Người con gái Tây Đô, bên ngoài mềm mỏng là vậy, nhưng bên trong là một tinh thần thép. Họ “giặc đến nhà đàn bà cũng đánh”. Họ có thể là hậu phương vững chắc, nhưng cũng có thể là những chiến sĩ tình báo, những nữ anh hùng “vai vác súng, tay bồng con”.

Sự kiên cường, bất khuất, dám yêu, dám hận, dám hy sinh vì lý tưởng – đó mới là đỉnh cao của vẻ đẹp Tây Đô. Vẻ đẹp ấy không yếu đuối, không “bánh bèo”, mà là vẻ đẹp có chiều sâu, có sức nặng của lịch sử.

Huyền thoại bất tử – “Người đẹp Tây Đô” và bà Lâm Thị Phấn

Nếu bạn hỏi thế hệ 7x, 8x, 9x đời đầu “Người đẹp Tây Đô là ai?”, 9/10 câu trả lời sẽ là: Diễn viên Việt Trinh.

Năm 1996, bộ phim “Người đẹp Tây Đô” của đạo diễn Lê Cung Bắc (dựa trên hồi ký của bà Lâm Thị Phấn) đã làm rung động cả nước. Bộ phim này đã chính thức “đóng dấu” danh xưng này vào tâm thức đại chúng.

Nhưng điều vĩ đại hơn cả bộ phim, chính là nguyên mẫu có thật: Nữ tình báo Lâm Thị Phấn.

Cuộc đời bà là định nghĩa hoàn hảo nhất cho câu hỏi người đẹp Tây Đô là gì?.

Bà là một tiểu thư khuê các, con gái của một thầy giáo nghèo ở Cần Thơ, nổi tiếng xinh đẹp.

Bà chấp nhận kết hôn với một công tử Bạc Liêu (con của một điền chủ lớn) không phải vì tình yêu, mà là nhiệm vụ cách mạng.

Bà sống trong nhung lụa, nhưng trái tim luôn hướng về cách mạng. Bà đã dùng chính nhan sắc, sự thông minh, khéo léo của mình để hoạt động tình báo, che chở cho cán bộ, lấy tin tức địch ngay trong hang ổ của chúng.

Bà phải chịu đựng sự hiểu lầm của đồng đội (cho rằng bà tham giàu), sự hà khắc của nhà chồng, và nỗi đau mất con.

Cuộc đời bà Lâm Thị Phấn là sự tổng hòa của Nhan sắc – Trí tuệ – Lòng Dũng cảm – và Sự Hy sinh. Bà chính là hiện thân cho khí phách của người phụ nữ Cần Thơ: đẹp rạng rỡ, thông minh sắc sảo, và kiên trung bất khuất.

Bộ phim và cuộc đời bà đã nâng tầm “người đẹp Tây Đô” từ một danh xưng mang tính địa phương trở thành một biểu tượng anh hùng mang tầm quốc gia.

Người đẹp Tây Đô hôm nay – Tìm họ ở đâu?

Là một người con Tây Đô, tôi xin khẳng định: Người đẹp Tây Đô không phải là quá khứ. Họ đang ở khắp mọi nơi trên mảnh đất này. Nếu bạn hỏi tôi người đẹp Tây Đô ở đâu trong Cần Thơ hiện đại, tôi sẽ chỉ cho bạn:

Trên giảng đường Đại học

Hãy đến Đại học Cần Thơ, Đại học Y Dược Cần Thơ… Nơi đây hội tụ tinh hoa của cả Đồng bằng sông Cửu Long. Những nữ sinh viên ngày nay không chỉ đẹp. Họ đẹp một cách tri thức và năng động.

Họ vẫn giữ mái tóc dài, nụ cười duyên, nhưng giờ đây họ mặc áo sơ mi, quần tây, khoác áo blouse trắng. Họ tự tin nói tiếng Anh, nghiên cứu khoa học, tham gia các hoạt động xã hội. Họ chính là người đẹp Tây Đô của thời đại 4.0: đẹp ngoại hình, giàu tri thức, và mang trong mình khát vọng xây dựng quê hương.

Trong những khu chợ sầm uất

Hãy dậy thật sớm, đi chợ nổi Cái Răng. Bạn sẽ thấy người đẹp Tây Đô ở đó.

Đó là các Dì, các Chị chèo xuồng, tay thoăn thoắt đưa bưởi, đưa dứa cho khách. Làn da họ có thể rám nắng vì sương gió, nhưng nụ cười của họ là “đặc sản”. Họ vui vẻ, hào sảng, tiếng cười giòn tan trên sông nước. Họ là biểu tượng cho vẻ đẹp lao động, vẻ đẹp của sự tháo vát, chịu thương chịu khó. Họ chính là “Công” và “Hạnh” trong “Tứ đức” mà chúng ta đã nói.

Hay ghé chợ cổ Cần Thơ, chợ Tân An… bạn sẽ gặp những cô chủ sạp hàng duyên dáng, lanh lẹ, tính tiền nhanh như chớp nhưng lúc nào cũng đon đả mời khách. Đó chính là vẻ đẹp của sự đảm đang.

Trên những con đường và bến Ninh Kiều

Buổi tối, hãy ra Bến Ninh Kiều. Bạn sẽ thấy những gia đình, những cặp đôi dạo phố. Người đẹp Tây Đô là những người phụ nữ hiện đại, họ có thể làm ngân hàng, làm du lịch, làm giáo viên…

Họ vẫn giữ cái “chất” Cần Thơ: nói chuyện nhỏ nhẹ, từ tốn, nhưng tác phong làm việc lại rất chuyên nghiệp và quyết đoán. Họ là những người “giữ lửa” cho gia đình và “truyền lửa” cho xã hội. Họ mặc áo dài thướt tha trong các sự kiện, nhưng cũng đầy năng động trong trang phục công sở.

Người đẹp Tây Đô là ở đâu? Họ ở ngay trong chính những người dân Cần Thơ bạn gặp hàng ngày. Vẻ đẹp ấy đã “tiến hóa” để phù hợp với thời đại, nhưng cái “chất”, cái “hồn” của phù sa, của sự hào sảng và kiên trung thì vẫn vẹn nguyên.

Người đẹp Tây Đô – Một danh xưng bất tử

Đi một vòng Cần Thơ, giải mã từng lớp nghĩa, có lẽ giờ đây bạn đã có câu trả lời cho riêng mình.

Người đẹp Tây Đô là gì? Đó không phải là một cuộc thi, không phải là một người. Mà:

• Đó là một thương hiệu văn hóa, một di sản phi vật thể của Cần Thơ.
• Đó là vẻ đẹp được nuôi dưỡng từ “gạo trắng nước trong”, từ phù sa màu mỡ.
• Đó là vẻ đẹp duyên dáng trong chiếc áo bà ba, ngọt ngào trong giọng nói “dạ, thưa”.
• Đó là vẻ đẹp của sự đảm đang, tháo vát, “giỏi việc nước, đảm việc nhà”.
• Đó là vẻ đẹp của sự hào sảng, thủy chung, sống trọn tình trọn nghĩa.
• Và trên hết, đó là vẻ đẹp của khí phách kiên trung, bất khuất, của trí tuệ và lòng dũng cảm, được kết tinh từ huyền thoại về nữ tình báo Lâm Thị Phấn.

Người đẹp Tây Đô là ở đâu? Họ ở khắp nơi. Họ là cô nữ sinh trên giảng đường, là chị bán hàng ở chợ nổi, là nữ doanh nhân thành đạt, là người vợ, người mẹ đang giữ lửa cho tổ ấm. Họ là tất cả những người phụ nữ Cần Thơ đang mang trong mình cái “hồn” của Tây Đô.

Với tư cách là một người con Cần Thơ, tôi tự hào về danh xưng này. Và nếu bạn đến Cần Thơ, đừng chỉ tìm kiếm một “người đẹp” theo chuẩn mực thông thường. Hãy tìm kiếm vẻ đẹp ấy trong nụ cười của người dân, trong vị ngọt của trái cây, trong cái tình hào sảng của người bản xứ, và trong sự kiên cường của một thành phố đang vươn mình mạnh mẽ.

Khi bạn cảm nhận được tất cả những điều đó, bạn sẽ hiểu, Người đẹp Tây Đô… chính là linh hồn của Cần Thơ vậy.

(Bài viết được thực hiện bởi Cần Thơ Review. Xin vui lòng ghi rõ nguồn khi đăng tải lại. Cảm ơn!)